1. Khái Niệm "Địch" (đỉnh) - Nét Gẩy Uyển Chuyển
"Địch" là một kỹ thuật quan trọng, thể hiện sự tinh tế trong việc kết thúc một nét sổ. Đây không chỉ là một nét gẩy đơn thuần mà còn cho thấy sự phát triển của các phong cách thư pháp qua thời gian.
Sự Phổ Biến Của Nét "Địch"
Biểu đồ dưới đây thể hiện tần suất xuất hiện của kỹ thuật "Địch" trong các phong cách chữ Lệ và Khải. Có thể thấy kỹ thuật này phổ biến hơn ở Lệ Thư thời kỳ đầu và trong Khải Thư, nhưng lại ít thấy ở Lệ Thư thời Đông Hán.
Hai Cách Thực Hiện
Đẩy Ra Ngay
Một kỹ thuật trực tiếp, đầu bút được gẩy ra ngay khi kết thúc nét.
Tồn Phong
Phức tạp hơn: bút giật ngược lại một chút để lấy đà rồi mới gẩy ra, giúp bút đạt trạng thái "trung phong".
2. Vĩnh Thư Bát Pháp vs. Cửu Dụng
Thư pháp có hai hệ thống phân loại kỹ thuật chính. Vĩnh Thư Bát Pháp là nền tảng cơ bản, trong khi Cửu Dụng là một hệ thống khoa học và chi tiết hơn, phân loại kỹ thuật theo từng giai đoạn của nét bút.
Vĩnh Thư Bát Pháp (永字八法)
Tám nguyên tắc cơ bản được đúc kết trong chữ "Vĩnh" (永), được coi là nền tảng cho người mới bắt đầu. Mỗi nét trong chữ "Vĩnh" đại diện cho một kỹ thuật cốt lõi trong thư pháp.
Cửu Dụng (九用)
Một hệ thống phân loại chi tiết hơn, mô tả 9 kỹ thuật chính được áp dụng trong 3 giai đoạn của một nét bút.
Kỹ Thuật Khoa Học
3. Sơ Đồ Cửu Dụng - Phân Loại Kỹ Thuật
Cửu Dụng chia quá trình viết một nét thành 3 giai đoạn rõ ràng: Khởi bút, Hành bút, và Thu bút. Sơ đồ dưới đây minh họa các kỹ thuật tương ứng trong từng giai đoạn.
Khởi Bút (Bắt đầu)
Hành Bút (Đi nét)
Thu Bút (Kết thúc)
4. Kết Tự - Linh Hồn Của Chữ Viết
Vẻ đẹp của một chữ Hán không chỉ nằm ở từng nét bút mà còn ở cấu trúc tổng thể. Nguyên tắc "đối lập" là chìa khóa tạo ra sự hài hòa và cân bằng động cho chữ viết.
Đối Lập Thô - Tế
Sự kết hợp giữa các nét dày, mạnh mẽ và các nét mảnh, thanh thoát tạo ra nhịp điệu và sự sống động.
Đối Lập Rộng - Hẹp
Điều chỉnh không gian bên trong chữ: phần nhiều nét thì không gian hẹp lại, phần ít nét thì thoáng đãng hơn.
Đối Lập Cao - Thấp
Các bộ phận của một chữ được sắp xếp ở các độ cao khác nhau để tạo ra sự cân bằng bất đối xứng, tránh sự đơn điệu.